Aşılanmanın farkındalığı şu anda tartışılan bir konudur. Menenjit aşısı, çocukların enfeksiyon ve bakteriyel ajanlara karşı vücutlarının savunulmasında önemli bir rol oynar. Kızamık, Boğmaca, Hepatit gibi hastalıklar, yüksek bağışıklık oranı sayesinde artık kontrol altında!
Aşının Önemi Nedir?
Aşılama, özellikle bulaşıcı hastalıkları önlemede en güvenli ve etkili yoldur. Menenjit aşısı, tüm çocukların sağlıklı gelişimi için temel bir adımdır. Toplu aşılama kampanyaları, nüfusun genel bağışıklığından ve hastalıkların kontrolünden sorumludur. Çiçek hastalığı, Çocuk felci ve Menenjit aşısı gibi pek çoğu Türkiye’de her çocuğa yapılmaktadır. Aşılar, ciddi hastalıklarda virüslere ve bakterilere karşı antikor üretimini uyardıkları için hastalıkları önlemede tek yoldur diyebiliriz.
Menenjit Nedir?
Menenjit, beyin ve omuriliği çevreleyen ve meninks adı verilen zarları etkileyen Neisseria meningitidis (meningokok) bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Bu enfeksiyon tüm yaş gruplarında çok tehlikelidir. Zamanında menenjit aşısı yapılmadı ise uygun şekilde tedavi edilse bile sekel (doku bozukluğu) ve ölüme yol açabilir.
Menenjit her yaştan insanı etkileyebilir. Ancak en çok beş yaşın altındaki çocuklarda ve yaşlılarda endişe vericidir. Önlemenin tek şekli menenjit aşısı olmaktır. Menenjit C’ye karşı bağışıklama, çocuklar için ücretsiz olarak sunulmaktadır ve üç doz halinde uygulanmalıdır.
3, 5 ve 12. Aylarda ve 5 veya 6 yılda bir güçlendirici yapılır. Menenjitin A, C, W ve Y tiplerine karşı aşı, 11 ve 12 yaşlarındaki ergenler için mevcuttur. Menenjit aşısı olmayan çocuklarda, hastalık belirtilerinin en yaygın semptomları, ani başlangıçlı ateş, baş ağrısı, boyun tutulması, halsizlik, mide bulantısı, kusma, ışığa duyarlılık, zihinsel karışıklık vb. şeklindedir.
Menenjit Aşısı Neden Yapılır? Belirtiler ve Komplikasyonlar
Meningokok aşısı çok önemlidir. Çünkü menenjit kolay bulaşan bir enfeksiyondur. Menenjit aşısı aksatılır ise hasta iyileşse bile hastalık, sağırlık ve nörolojik problemler gibi sekeller (bir hastalıktan kalan doku bozukluğu) bırakabilir.
Menenjitin tipik semptomları şunları içerir;
- Boyun ve ensede sertlik,
- Yüksek ateş,
- Baş ağrısı, bulantı ve kusma,
- Yaygın deri döküntüsü,
- Şiddetli halsizlik ve bitkinlik,
- Bilinç düzeyinde değişiklik ve nöbetler.
Bebeklerde ve küçük çocuklarda, hastalık özellikle erken evrelerde, kendini gösterebilir. Ayrıca iştahsızlık, huzursuzluk ve düşük dereceli ateş vb. semptomlar görülür. Bazı durumlarda menenjit, saatler içinde ölüme bile yol açabilen fulminan bir seyir gösterir. Diğer zamanlarda, patolojiciddi ve sakatlayıcı sonuçlar (beyin hasarı, epilepsi, görme sorunları, sağırlık, felç, nöromotor eksiklik). Ayrıca bakteri kana ulaşırsa diğer organları da etkileyerek daha ciddi bir klinik tabloya (sepsis )’e neden olabilir.
Enfeksiyon
Herkes menenjit olabilir. Ancak küçük çocuklar ve ergenlerin farklı meningokok türlerinin neden olduğu enfeksiyona yakalanma olasılığı daha yüksektir. Risk altındaki kişiler aynı zamanda yaşlılar, bağışıklık yetersizlikleri ve diğer kronik hastalıklardan muzdarip kişilerdir.
Menenjit enfeksiyonun bulaşması, hastalıklı veya sağlıklı taşıyıcılarla uzun süreli ve yakın temastan sonra ortaya çıkar. Enfeksiyon, damlacıklar yoluyla (hava ile oluşabilir tükürük ve konuşma, öksürme veya hapşırma yoluyla yayılan burun salgıları) veya biyolojik sıvılarla doğrudan temas yoluyla (örneğin, hastalığa yakalanmış bir kişiyle aynı bardaktan içerek veya aynı çatal bıçakla yemek yiyerek) bulaşır.
Sebep olan ajanlara maruz kalma, mutlaka menenjit gelişimine yol açmaz. Aslında, bir taşıyıcının durumu sık görülür. Yani, hastalığı geliştirmeyen tamamen asemptomatik ve geçici sağlıklı bir birey olarak menenjit taşıyıcısı da olunabilir.
Aşı Eksikliğinin Tehlikeleri Nelerdir?
Bireysel korunmanın ötesinde aşı eksikliği tüm insanlığa zarar verir. Çünkü? Ne kadar çok insan aşılanmamışsa, zaten eradike edilmiş hastalıklardan virüslerin geri dönme şansı o kadar yüksek olur. Genellikle 4 yaşın altındaki menenjit aşısı olmayan çocuklarda görülen bir hastalıktır.
Tehlikeler:
- Bulaşıcı hastalık vakalarında ki hızlı artış
- Bebeklerinde de dahil olduğu artan ölüm oranı
- Ortadan kaldırıldığı düşünülen hastalıkların yeniden ortaya çıkması
- Azaltılmış yaşam beklentisi
Aşının önemi, gördüğümüz gibi, hastalıkların bireysel olarak önlenmesi, yaşam kalitesinin iyileştirilmesi ve insanların yaşam beklentisinin artmasıyla doğrudan bağlantılıdır. Atalarımıza büyük ölçüde musallat olan hastalıkları kontrol etme ve yok etme potansiyeli aşı ile en iyi bağışıklama şeklidir. Devre dışı bırakılmış veya zayıflamış virüsü uygulayarak vücut, ikinci bir enfeksiyon olduğunda hastalıkla savaşmak için antikorlar üretebilir. Böylece bağışıklık kazanır. Aşılar sayesinde menenjit, çiçek hastalığı, kızamıkçık, çocuk felci ve gibi hastalıklar ortadan kaldırılmıştı. Diğer önemli hastalıkların tekrar bulaşmasını önlemek için aşının önemini pekiştirmek gerekir.
