Bebekler isteklerini anlatmaya çalışırlar, bunun için ilk eylemleri ise ağlamaktır. Bebeklerde dil gelişimi ağlamakla başlar. Peki, bebeklerde dil gelişimi nasıl desteklenir?
Henüz konuşabilme becerisine sahip olmayan, yani konuşma ve dil yapısı gelişmemiş olan bebekler ağlayarak, bağırarak iletişim kurmaya çabalarlar. Her birey büyüyüp gelişir ve bu gelişimine dil ile ağız aracılığıyla önce bozuk sesler oluşturmaya başlar zamanla bu çıkardığı sesler kelimelere dönüşür kelimeler ise sözcük gurupları ve cümlelere dönüşür.
İlerleyen zamanla birlikte çevresinin farkına varmaya başlayan bebekler çevrelerinde konuşulanları da yavaş yavaş anlamaya başlar ve bu anlayış sonrasında kendi sözcüklerini de üretebilmeye başlarlar. İşte bebeklerde dil gelişimi bu dönemde ortaya çıkar.
İstediklerini anlatabilmek için içgüdüsel olarak iletişim kurabilmeye çaba gösterirler. Bu şekilde ilerleme göstererek adım adım dil ve iletişim becerilerini geliştirerek konuşmaya başlarlar.
Konuşma ve dil becerilerinin gelişimi sürecinde bebek ile kurulan sevgi dolu, anlayışlı ve güven veren iletişim çok önemlidir. Bebeğe destek olan bir etkendir. Bu tür iletişim fiziksel, işaretsel olabilir yani sözcükler aracılığı ile konuşmaya adım atmadan önce genelde bu tür bir iletişim gözlenmektedir.
Bebeklerde Konuşma Becerisi ve Dil Yapısının Gelişimi
Aslında dil temelde iki grup olarak ele alınarak incelenmektedir. Bunlardan birisi alıcı dil iken diğeri ifade edici dil şeklindedir. İki dil yapısı da farklı özellikleri bünyesinde barındırır. Alıcı dil de İfade edici dil de bebeğin gelişim evrelerine göre değişiklik gösterir.
Örneğin alıcı dil de bebek 3 aylık döneminde anne sesinin farkındadır yaklaşık olarak 5. ayında ise annesinin sesindeki ton ve değişiklikleri, ayrımı fark edebilmeye başlar. Alıcı ve ifadeci fil yaklaşık 6 yaşına kadar değişim ve gelişim gösterir. Tabii ki bu oran bebeğin anlama hızına ve gelişimine bağlı olarak değişiklik gösterebilmektedir.
Bu şekilde şefkatle desteklenen bir bebek daha iyi yol kat edebilir daha sağlam iletişim kurabilir. Bununla da kalmaz sağlam temelleri daha hızlı kavrayıp öğrenebilmesine olanak tanır. Bebeklerde konuşma becerisinin gelişimi için bunlara dikkat edilmelidir.
Bebeklerde Dil Gelişimi Nasıl Desteklenir? Konuşma Basamakları
Bebekler doğduğu andan itibaren annesiyle, babasıyla ve çevresindeki diğer kişilerle iletişim kurmaya çabalar. İşte bebeğin ağlamasının sebebi budur, henüz iletişim kurma becerisine sahip olmayan bebek kendince acıktığını, korktuğunu yahut başka bir şeye ihtiyacı olduğunu belirtmeye çalışır.
Bu onun iletişim kurmaya yönelik ilk hareketidir. Ağlayıp bağırarak kendini ifade etmek isterken, ağlamaları bir süre sonra anlamsız seslere dönüşür. Ne olduğu anlaşılmayan seslerle kendi çapında aslında neye ihtiyacı olduğunu aktarmak ister. Bundan bir sonraki aşama ise genelde fiziksel iletişimdir. Basit ve temel fiziksel hareketlerle daha doğru bir iletişim kurma yolunda ilerlemiş olurlar. Bebeklerde diş gelişiminin ilk adımları bunlardır.
Bebeklerde Dil Gelişimi ve İletişim
Sözcüklerden önce fiziksel iletişimin başlaması sık rastlanan bir durumdur, elini sallayarak bay bay demesi buna örnektir. Bu şekilde henüz söz öbeklerini ve cümleleri öğrenmeden iletişimini geliştirmeye adım atmış olur.
Başka bir örnek vermek gerekirse parmakla bir şeyi ya da eşyayı işaret ederek göstermesi fiziksel iletişimin göstergesidir. Ne istediğini bu yöntemle ifade etmeye başlamış olur. Fiziksel iletişime geçiş aşaması bu yönleriyle hem bebeğe hem de ebeveynlerine büyük kolaylık sağlar, çünkü iletişim daha net hale gelmiştir.
Eğer fiziksel iletişim geç oluşursa çocukta iletişim kuramamasından doğan sinirlilik gözlenebilir. Buna bağlı olarak bildiği bir yöntem olan ağlamayı ve bağırmayı kullanması olasıdır.
Bebeklerde Dil Gelişimini Desteklemenin Yolları
Konuşmaya doğru ilerlemekte olan çocuk fiziksel iletişimin ardındansa sesleri kelimelere dönüştürmeye başlar. Bu evre oldukça önemlidir çünkü bu bozuk sesler aslında işittiği kelimeleri taklit etmeye çalışmasından kaynaklıdır.
İşte bu nedenle bebek ile doğumundan beri sıcak ve sevgi dolu bir iletişim temellendirilmelidir. Ayrıca bebekle konuşma sırasında ne kadar fazla kelime kullanılır ve ne kadar çeşitli cümle kurulursa o kadar iyidir. İlk başlarda bozuk seslerle bozuk kelimeler oluştursa da kelimeler giderek netleşir.
Tek tek kelimeleri kullansa da ne istediğini az çok anlatabilme becerisi kazanmış olur. Yavaş yavaş, zamanla kelimelerin nasıl yan yana geleceğini anlamaya başlar. Hangi sıra ile kelimeleri kullanması gerektiğini kavrar. İşte bu aşamadan sonra sözcük gurupları kurmaya geçiş yapar. Yeni sözcükler öğrenir ve halihazırda bildiklerineyse daha hâkim olur.
Ek olarak bebek ile kurulan göz teması, sohbet edilmesi, fiziksel hareketleri ona göstererek konuşmak, kelimeleri anlayabilmesi için net konuşmak ve konuşurken yakında, rahatça görebileceği mesafede olmak bebeğin iletişim yeteneğini ve iletişim becerilerini geliştirme hızını etkileyecek diğer faktörlerdendir.
