Balık çok yararlı bir besin ancak hamilelikte tüketilmemesi gereken balıklar var. İşte onlar;
BAU Tıp Fakültesi Doç. Dr. Yavuz Furuncuoğlu ile Dr. Öğr. Üyesi Aslı Nehir Aytan hamileleri balık tüketimi konusunda uyardı. Bazı balık türlerinin yüksek oranda cıva barındırdığını, cıvanın ise bebeğin beyin ve sinir gelişimini olumsuz etkileyebileceğini söyledi.
Civa zehirlenmesi sinir, sindirim, cilt, akciğer, kardiyovasküler sistem, böbrek gibi organ sistemine kadar etki ediyor ve tedavisi geciktirildiğinde beyin hasarı yaratıyor. Hatta ölümcül sonuçlara yol açıyor. Doğada bulunan civa metali insan vücuduna ağırlıklı olarak deniz ürünleriyle giriyor. Bu yüzden de özellikle hamilelikte balık tüketimine dikkat etmek gerekiyor. Çünkü bazı balık türleri yüksek oranda civa barındırıyor.
Dr. Öğr. Üyesi Aslı Nehir Aytan, hamilelikte omega 3 ve omega 6 yağ asitleri yönünden oldukça zengin olan balığın bebeğin gelişimi açısında önemli olduğunu belirtiyor. Protein ve D vitamini yönünden de zengin bir besin kaynağı olan balığın bazı türlerinin yüksek oranda civa barındırdığını söyleyen Aytan “Balık yeme yoluyla vücuda alınan yüksek civanın fetusa geçerek, fetusun beyin ve sinir gelişimini olumsuz etkileyeceği, bebeğin bilişsel, motor, dil becerilerini ve görme yeteneğini olumsuz etkileyeceğine dair bulgular saptanan araştırmalar vardır. Bu nedenle gebelikte cıva oranı fazla olmayan balıklar tercih edilmelidir.” diyor.
Peki hangi tür balıklar yüksek civa içerir?
Derin su balıkları ve büyük balıklar daha yüksek oranda cıva içeriyor, yüzeysel su balıkları ve küçük balıklar ise daha az civa içeriyor. Yani midye, kılıç balığı, köpek balığı yüksek cıva içerir. Sardalya, hamsi, istavrit, somon, dil balığı, ahtapot, kalamar, karides, palamut ve uskumru cıva oranı çok az güvenle tüketilebilecek balıklardandır.
CİVA ZEHİRLENMESİNDE YAPILMASI GEREKENLER
Balık nasıl tüketilmeli?
Balığın taze olmasına ve temiz bir denizden avlanmış olmasına da dikkat edilmeli. Gebelikte çiğ, konserve balık tüketimi de oldukça sakıncalı ve dikkat edilmesi gereken diğer bir durumdur. Haftada 350 gr. pişmiş balık tüketilmelidir.
Civa zehirlenmesinin belirtileri nedir?
Doç. Dr. Yavuz Furuncuoğlu cıva zehirlenmesinin belirtilerini şöyle açıklıyor: Cıva zehirlenmesi, başlangıçta ateş, baş ve kas ağrısı, ağız ve boğazda yanma, ağızda metal tadı beraberinde ise gelen bulantı, kusma, ishal ve karın krampları ile kendini gösterir. Metalik cıva buharı beyne ulaşır. Tremor (kasların kısa süreli kasılması ile ortaya çıkan hareket bozukluğu), aşırı sinirlilik, unutkanlık, güçsüzlük ve görme bozukları gibi merkezi sinir sistemi belirtileri gelişir. İlk dört saat içinde solunum yetersizliğine neden olan akut sıkıntılı sendromuna (ARDS) neden olabilir. Ölümcül kimyasal pnömoni ve kalp dışı nedene bağlı akciğer ödemine sebep olabilir. Seyrek olarak akut böbrek ve karaciğer hasarı gelişebilir” dedi.
Civa zehirlenmesinde yapılması gerekenler nelerdir?
Furuncuoğlu cıva zehirlenmesine maruz kalan kişinin derisinden ya da giysisinden civanın derhal uzaklaştırması gerektiğini ve vakit kaybetmeden bir hastaneye gidilmesi gerektiğini söylüyor. Deriden civayı uzaklaştırmak içinse, hastanın giysilerini çıkarıp, bulaşık alanı bol sabunlu su ile yıkanması, ardından gözlerin yıkanması gerektiğinin altını çiziyor. Ağız yoluyla zehirlenmelerde ise hastanın kesinlikle kusturulmaması gerektiğini belirtiyor.
Civalı termometrelerin kırılması ile çevreye dağılan parçacıklar da buharlaşarak zehirleyici etki oluşturabilir. Bu durumda parçacıklar döküldüğü yüzeyden çok iyi temizlenmeli ve ortam havalandırılmalıdır. Riskli alanlarda çalışan işçiler, sürekli iş yeri hekimleri tarafından kontrol edilmelidir. Cıva temizliği, elektrik ya da çalı süpürgesi kullanılmadan eldiven giyilerek yapılmalı ve parçacıklar ağzı kapalı torbalarda saklanmalıdır. Metalik cıvanın toplanması için granül biçiminde çinko ya da kükürt kullanılabilir”
