Hiç ilginiz olmasa bile Türkiye gibi ülkelerde güncel hayatta, televizyonda, gazetelerde veya sosyal mecralarda dolar, avro gibi kurların ne kadar yoğun takip edildiğini, insanlar için bunun ne kadar önemli olduğunu mutlaka görmüşsünüzdür. Döviz kuru sorusunu kısaca tanımlamak gerekirse bir ülkenin başka bir ülkenin para birimine göre değerini göstermektedir.
Döviz Kurunu Etkileyen, Değerini Değiştiren Etkenler Nelerdir?
Bunları saymak gerekirse IMF, Avrupa Ekonomileri, FED kararları, ülkenin parasına yaşanan arz-talep, yurt içinde ve diğer ülkelerde görünen faiz oranları, enflasyon, ülkelerin belirlediği ekonomik politikalar, ülkenin ekonomisinin genel durumu turizm gelirleri hatta ülkenin yönetim şekline kadar gitmektedir.
Ülkeler arası ticarette ne kadar yatırımcı ülkeye yatırım yaparsa paranın değeri o kadar artar.Çünkü yatırımcılar o ülkede yatırım yapmak için o ülkenin dövizini almalıdır. Döviz talebiyle kurun oranı ters orantılıdır. Eğer ki yaşanılan ülkede insanlar paraları dövize yani dolara veya avroya çeviriyorsa veya yatırımcılar o ülkeden gidiyorlarsa ülkenin para birimi değer kaybeder döviz kuru yükselişe geçer. Yine ülkeye para akışını arttıran etmenlerden biri de turizmdir. Otel, müze ve dükkânlarda harcamak için turistler o ülkenin para birimini alacaklar ve o paraya değer kazandıracaklardır.
Diyelim ki bir yatırımcı iki ülkeden birine yatırım yapacak. Bu iki ülkenin enflasyon oranlarına baktığında birinin %4’lük birinin %15’llk dilimde olduğunu görüyor. Bu yatırımcı elbette enflasyon oranı %4 olan ülkeye yatırım yapacaktır çünkü enflasyon oranı ne kadar çok ise o ülkenin parasına talep azalacak, para dövize karşı değer kaybedecektir.
Enflasyon demişken o ülkede süregelen istikrar önemlidir yani o ülkede üretim devam ediyorsa, borsa güçlüyse, siyasi kargaşalardan uzaksa o ülkeye yatırımcı da turist de gelecek paraya değer katacaktır. Ancak aksi halde yine para birimi değersizleşecek, döviz artacaktır.
Döviz Sosyal Yaşamı Nasıl Etkiliyor?
Eğer yarı veya tam bağımlı bir ülkede yaşanıyorsa arabalar dışarıdan gelen benzinle çalışıyor, marketteki ürünler yurtdışındaki firmalardan tedarik ediliyorsa döviz artışı elbette ki ilk olarak sosyal yaşamı vuracaktır. Diyelim ki dövize karşı değeri 2,5 olan bir para 2 ay içinde 3,5 liraya tırmanıyorsa marketteki ürünler neredeyse %100 zamlanabilir veya mesela bir krakerin gramajı yarı oranda düşebilir. Bu da bir zamdır. Aynı zamanda en büyük örneği Çin olan ülkelerde ucuz işçi imkânı yaratır. ABD’de bir kişi günde 60-70 dolar kazanırken Çinli bir işçi 1-2 dolar kazanabilmektedir.
